1 stycznia 2016 r. weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: u.s.u.s.), które zmieniają zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych takich jak umowy zlecenia czy umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o umowie zlecenia.
Na podstawie nowych przepisów obowiązuje kilka zmian dotyczących zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych.
- Niezmieniona pozostała zasada, że osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów (takich jak: praca nakładcza, zlecenie, działalność gospodarcza, funkcja posła w Parlamencie Europejskim oraz duchownego), jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń.
- NOWOŚĆ: Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadziła zasadę oskładkowania zlecenia do pułapu minimalnej płacy (art. 9 ust. 2c u.s.u.s).
Obowiązkiem ubezpieczenia nadal objęta będzie pierwsza umowa zlecenia. Jeśli jednak podstawa wymiaru składek z tej umowy będzie niższa od 1850 zł brutto (czyli kwoty minimalnej płacy w 2016 roku), to kolejna umowa także będzie podlegać ZUS. Innymi słowy, obowiązek odprowadzania składek do ZUS dotyczyć będzie wszelkich umów zleceń do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jeśli zarobki ubezpieczonego z pierwszej umowy zlecenia nie przekroczą wysokości minimalnego wynagrodzenia, będzie musiał zgłosić do ZUS drugą i ewentualne kolejne umowy aż do osiągnięcia tego limitu. Dopiero od kolejnej umowy przekraczającej kwotę 1850 zł brutto nie trzeba będzie opłacać składek. Oczywiście, każda umowa zlecenia pozostanie tytułem do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
I tak, jeśli ktoś będzie wykonywał trzy umowy zlecenia – pierwszą za 400 zł, drugą za 2500 zł, a trzecią za 1500 zł, to od stycznia 2016 r. osoba ta – oprócz odprowadzenia składek ZUS z umowy za 400 zł, będzie musiała opłacić składki od drugiego zlecenia, np. tego za 1500 zł. Zsumowana podstawa wymiaru składek wyniesie 1900 zł, a więc będzie wyższa od ustawowego minimum. W takim układzie dopiero trzecia umowa, opiewająca na 2500 zł, nie będzie podlegała ZUS. Oczywiście zleceniobiorca może zmienić obowiązkowy tytuł ubezpieczeń i oskładkować tylko tę opiewającą na 2500 zł.
- Umowa zlecenia z emerytem lub rencistą (art. 9 ust. 4a i 4b u.s.u.s.)
Nowelizacja w istotny sposób zmienia zasady podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w przypadku emerytów i rencistów, którzy zawarli umowy zlecenia i którzy jednocześnie nie pozostają w stosunku pracy. W ich przypadku stosuje się zasadę oskładkowania zlecenia do pułapu minimalnej płacy opisaną powyżej.
Zgodnie z interpretacją nowych przepisów przedstawioną przez ZUS (por. Zbiegi tytułów ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Co nowego od 1 stycznia 2016 r.; http://www.zus.pl/default.asp?p=1&id=5835 ): „W przypadku zawarcia przez emeryta lub rencistę jednej umowy zlecenia osoba ta podlega z tytułu jej wykonywania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Natomiast w przypadku zawarcia więcej niż jednej umowy zlecenia, kolejne umowy będą rodziły obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, aż łączna podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia osiągnie minimalne wynagrodzenie. Dopiero kolejna umowa nie będzie już rodziła obowiązku tych ubezpieczeń. W przypadku, gdy zleceniobiorca będący emerytem lub rencistą wykonuje równocześnie pracę na podstawie umowy o pracę, w pierwszej kolejności uwzględnia się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy”, do której „dodaje” się umowę(-y) zlecenia, aż do osiągnięcia pułapu minimalnego wynagrodzenia.
- W przypadku, gdy zleceniobiorca będzie miał kilku płatników, każdy z płatników ma obowiązek odprowadzania składek, chyba że ubezpieczony przedłoży płatnikowi dokumenty, z których wynika brak konieczności opłacania składek (art. 34 ust. 6 u.s.u.s.). Tak więc, z powyższego obowiązku zwolni się tylko ten płatnik, któremu zleceniobiorca przedstawi np. dokument potwierdzający, że łączna podstawa wymiaru składek od innych umów zlecenia osiągnęła poziom co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- Umowa zlecenia i działalność gospodarcza
Jeśli zleceniobiorca prowadzi jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy zlecenia (lub umowy agencyjnej albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz współpracy) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, tj. 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 18 ust. 8 u.s.u.s.). Nie ma żadnych przeszkód, aby przedsiębiorca, na swój wniosek, płacił dobrowolne składki ZUS również ze zlecenia. W przypadku, jeśli podstawa wymiaru składek będzie wynosiła co najmniej tyle ile najniższa podstawa, o której mowa w art. 18 ust. 8 u.s.u.s ubezpieczonemu przysługiwał będzie wybór tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Nie ma w tym przypadku odesłania do nowej zasady sumowania podstaw wymiaru składek.
Zleceniobiorca, prowadzący jednocześnie pozarolniczą działalność, dla której właściwa jest preferencyjna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tzw. preferencyjne składki ZUS), podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów. Stosuje się tutaj zasadę sumowania podstaw wymiaru składek z art. 9 ust. 2c u.s.u.s.
- Żadne zmiany nie dotyczą umów zlecenia z uczniami i studentami.
Zastrzeżenie:
Informacja zawarta w Alercie Prawno – Podatkowym nie stanowi porady prawnej. Lubasz i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych Spółka Komandytowa nie ponosi odpowiedzialności za skutki wykorzystania tej informacji bez uprzedniej analizy takiej możliwości na gruncie konkretnego stanu faktycznego.
Post Views:
2 239
